Clarina Gomez a kaba di publiká su promé buki ‘Lela ta Konta’. Hopi hende konosé Clarina pasobra, el a traha hopi aña komo maestro i despues komo guia di turista tambe. Pero awor nos ta bai konosé Clarina komo eskritor tambe.
Ken ta Clarina?
Clarina ta un penshonado yùfrou di skol i un guia di turista. El a hasi e dos trabounan akí ku hopi smak i plaser. Durante su tempu den enseñansa, el a ripará ku tin un nesesidat grandi pa buki, spesialmente na papiamentu. Clarina ta bisa ku no tabata algu ku el a pensa na e momentu ei den su aña komo yùfrou di skol, ta despues el a bin ku e idea. ‘Ora mi a bira penshonado, mi a bai traha komo guia di turista pero skibi semper tabata den mi”, Clarina ta konta. Den su tempu na skol, Clarina tabata ekselente den òpstèl, e tabata deskribí tempu, temporada i ambiente manera e tabata biba den e momentu. El a bisa ku e skibimentu semper tabata den dje sin ku e mes tabata sa. Esaki a krese kuné ku na un sierto punto Clarina a sinti e nesesidat pa trese un buki pa e hubentut. Clarina ta sigui konta ku e ta miembro di patfenderei, unda un di e prinsipionan ta stima bo bestia. Esei ta algu ku semper Clarina a keda kòrda i semper el a praktik’é tambe. Esei ta reflehá hopi den e buki ‘Lela ta konta’. ‘Mi tabata semper atento si hende ta maltratá bestia i si mi a mira un situashon asina, mi tabata koregí esaki mesora’, asina Clarina ta konta nos.
Mas atenshon riba papiamentu den enseñansa
Segun Clarina, si. Durante su trabou na skol, hulandes tabata e idioma prinsipal. Clarina mes tabata maestro di spañó i obra di man. Durante di e lèsnan di obra di man e tabata papia papiamentu i den esun di spañó ta papia spañó. E tabata palabra ku su muchanan bon kla kua idioma ta papia den klas. Aunke den su hubentut ora e tabata bai skol, e no por a ni pensa di papia papiamentu na skol. Clarina a ripara ku e idioma no tabata duná manera debe ser. Un kos ku a keda kuné ta ku na skol, añanan pasá, bo tabata haña straf si bo papia papiamentu. Awor, e realidat ta otro i nos mester sigui fortalesé e idioma den skol pa e mucha por sinti mas konfiansa den lenga materno.
Di enseñansa pa guia di turista
Pa kuminsá, Clarina tabata un hende ku gusta historia. El a dediká dos aña di su mes pa studia historia di Kòrsou, e kuminda, paranan, e edifisionan, i e orígen. Ora el a kaba su estudio, un amiga di dje ku tabata traha na un ‘reisbureau’ a rekomend’é pa bai solisitá. El a haña e trabou mesora i asina el a drenta den e mundu di turismo.
E trabou tabata un plaser i Clarina a traha komo guia di turista pa mas ku 20 aña i el a hasié ku plaser. Hopi turista a apresiá su manera di konta historia di Kòrsou. Tin hopi rekuerdonan bunita, manera un bishitante ku despues di 5 dia di ekskurshon ku Clarina, a skibié un karta masha spesial. E persona ei a bin Kòrsou pa sambuyá i Clarina a lag’é konosé hopi di Kòrsou. Ora e tabata hiba e persona èrpòrt bèk, e turista ei a puntr’é kon ta su nòmber pasobra a sera konosí komo Clarina pero otronan ta yam’é yùfrou. Asina Clarina a splik’é ku yùfrou ta ‘teacher’ i te awe e turista ei ku a konosé den su trabou komo guia ta yam’é teacher/yùfrou. Asina bo sa ku ora bo ta guia di turista, bo ta laga algu atras ku hende lo keda kòrda.
Lela ta konta
‘Lela ta Konta’ ta basa riba e relashon ku wela i ñetu, Clarina ta konta. Pa hopi hende, wela ta un figura kerido i inspirashonal den nan bida. Clarina ta konta ku su yu ta bisa: “Ata, bo wela a kaba di yega.” E ñetu ta kontesta: “No, ta mi lela’. Asina henter famia a kuminsá yama Clarina mi Lela. Ora di publiká, mester a bin ku un título, pero Clarina no a pensa riba esaki. E di mi ta pensa I laga bosá mayan. Mainta ora el a lanta, el a bisa: “Di kon no ‘Lela ta konta’?”. E buki a keda publiká pa Denise Rekwest.
10 historia ku nan ilustrashon
E buki tin mas o ménos 10 historia i kada historia tin su ilustrashon. E ilustrashonnan ta bon hinká den e historia.. E ta historianan ku e mes a eksperensiá pero ku un toke di fantasia. “Ami, Clarina, ta para den bentana ta duna trupial kuminda. Pero na e momentu ei, ami no ta Clarina mas, mi a bira Jenny. I Jenny ta konta”, Clarina ta splika, skibí na di dos personahe, manera un diálogo. Ora bo lesa e buki, bo ta haña historia di Kòrsou. Di palu di kenepa, di totolika, di e naturalesa. I den esaki, e amor pa patfenderei tambe ta bini dilanti: “No tenta e bestia, no ranka su rabu, no kibra su nèshi.” Mi ta spera ku e buki akí lo duna e generashon nobo un konosementu mas profundo di nos kultura i tradishon, Clarina ta bisa. E buki ta dirigí pa tur mucha ku a kuminsá lesa, mas o ménos for di 7 aña. Pero hende grandi tambe por disfrutá di e historia. E buki ta disponibel na ‘boekhandel’ Bruna, Mensing’s i tambe serka Clarina mes. Pa mas informashon por tuma kontakto ku Clarina na 5290247.
Un gran deseo ta pa ‘Lela ta konta’ drenta skol
Mi ta gradesido. Pero mi intenshon ta pa e buki yega skolnan. Si un hende por yuda mi, maske ta ku 10 buki, esaki lo ta un gran yudansa. Produkshon di un buki no ta barata pero e ta un buki di kalidat ku meresé hinka den skol, ta Clarina su lastu palabranan.
Laga nos kontribuí i duna man pa e historia nan di ‘Lela ta konta’ por yega skol. Ta un buki hopi interesante pa lesa ku meresé e rekonosementu.